Keşan Ziraat Odası Başkanı Hasan Şen: “Üreticilerimiz her Cuma günü Bakanlıktan gelecek bir haberi bekliyor”

Keşan Ziraat Odası Başkanı Hasan Şen, 2024 yılı arpa ve buğday fark ödemeleri (prim) desteklerinin tamamının hala yapılmadığını dile getirerek, o dönemde 7-8 TL’ye satılan buğdayın şu sıralar 12 ile 14 TL arasında satıldığını dile getirirken, o dönem primin de üzerine koyularak açıklanan fiyatın adeta heba olduğunu söyledi.

Şen, 2024 sezonu arpa ve buğday fark ödemeleri (prim) desteğinin hala tamamlanmamasının üreticileri mağdur ettiğini dile getirerek, “Prim sistemi 2022 yılında getirildi. 2022 yılındaki prim desteği sadece TMO’ya ürün döken üreticilere verildi. Bunun nedeni de TMO’nun depolarında buğday ürününün olmaması, dolayısıyla cazip hale getirilmesi için prim desteği verildi. O prim desteği TMO’ya ürün döken çiftçilere 1 ay içerisinde ödendi. 2023 yılına da prim aynı şekilde açıklandı. Bu prim ödemesi de yaklaşık 6 ay sonra yapıldı. Ancak görüyoruz ki 2025 yılına girdik ama 2024’ün primini aradan 8 ay geçmesine rağmen ödeme yapılmadı. Buğday ve arpanın fiyatı açıklanırken, prim ödeme desteği de üzerine eklenerek açıklandı. Ancak o dönem ürününü teslim eden ve ödemelerini hala alamayan üretici şuan zarar ediyor.” dedi.

“Üreticinin aldığı fiyat heba oldu”

Fiyatlar açıklanırken “Üreticiye destek veriliyor” ifadelerinin kullanıldığını belirten Hasan Şen, “Ama 10 bin 250 TL açıklanan buğday fiyatı şuan piyasada 12-14 TL seviyelerine geldi. Ama prim desteği ödemeleri hala yapılmadı. Dolayısıyla üreticinin aldığı fiyat heba oldu. Bu üreticiler o günkü piyasa şartlarında tüccarlara 7-8 TL’ye buğday sattı. Üreticiler ürünlerini bu fiyatlara tüccarlara satarken, prim alacaklarını hesaplayarak sattı. Ancak soruyoruz soruşturuyoruz, yetkili ağızlara soruyoruz, Türkiye’nin üretim cenneti olan yerlerinde ödemelerin yapılmadığını gözlemliyoruz. Bu üreticiler arasında da çelişki yaratıyor. Önceden bu primlerin ödemesi, devlet tarafından bütün Türkiye geneline yapılıyordu. Şimdi görüyoruz ki her Cuma günü üretici Tarım Bakanlığı’ndan gelecek bir haberi bekliyor. 2025 yılı Şubat ayının ortasını geçtik ama para yok. Herkese para var üreticiye yok. Bu üreticinin hakkı olan bir paradır. 2024’ün primini 2025’in ikinci ayı gelmiş almamışız.” diye konuştu.

“Köylerde insanlar emekli oldu”

Mazot ve gübre desteklerini de alamadıklarını dile getire Şen şunları söyledi; “Gübre %25 artmış, mazot %15 artmış durumda. Bunlar; üreticinin en fazla girdi maliyetlerinden. Sadece girdi maliyetleri değil insanların yaşam standartları da var. Yaşam standardını göz önüne alırsanız insanlar önceden gerçekten bir emekli maaşıyla geçimini sağlayabiliyordu. Köylerde insanlar emekli oldu. Ama şimdi emekliliğin de bir cazibesi kalmadı. Aynı çiftçilik gibi. Üretim modellerimiz değişti. Zaten yaşadığımız iklime baktığımızda neyin ne olacağı belli değil. Üzeri açık bir üretim yapıyoruz. Garantimiz yok. Yağmur yağdı diye seviniyoruz ama bundan sonrasını görmek için hiçbir şeyimiz yok.”

“Kapıdan dışarı çıkıyoruz üretici soruyor”

Sözlerinin son bölümünde, üreticilerin desteklemelerin ve primlerin yatırılmasıyla ilgili zamanlama konusunda bir beklentisi olduğunu kaydeden Hasan Şen, “Yıllardan beri askıya çıktıktan sonra 15-20 gün içerisinde ödeniyordu. Kapıdan dışarı çıkıyoruz üretici soruyor. Sonuna kadar da haklılar. İcmaller askıya çıktığında insanların beklentilerini üst seviyeye çıkarıyorsunuz. Bu insanların umutlarını bitirmeyin. İnsanların gıda enflasyonu gün geçtikçe artıyor. İklim şartları da bölgemiz açısından kuraklığın yaşanabileceğini gösteriyor. Üretimin tüm organizasyonları göz önünde bulundurularak teşvik sağlanmalı.” şeklinde konuştu.

Haber: İlker GÜREL